शेतकरी पंकज यांनी सांगितले की, एक एकर जमिनीवर ५०० मिली देशी दारूची फवारणी केली जाते. यामुळे पीक उत्पादनात वाढ झाल्याचे सांगितले जाते.
शेतकरी चांगल्या उत्पादनासाठी शेतात खते आणि कीटकनाशकांचा वापर करत असले तरी, मध्य प्रदेशातील काही शेतकरी उत्पादन वाढवण्यासाठी एक विचित्र पद्धत अवलंबत आहेत, ज्याने तुम्हाला आश्चर्य वाटेल. डाळींचे उत्पादन वाढवण्यासाठी येथील शेतकरी पिकांना देशी दारू देत आहेत. मात्र, पिकांचे कोणतेही नुकसान झाले नसल्याचा दावा केला जात आहे. असे केल्याने कडधान्यांचे उत्पादन वाढते, असा शेतकऱ्यांचा विश्वास आहे. अशा प्रकारे फवारणी केली जाते
वास्तविक, जिल्ह्यातील शेतकरी कीटकनाशक म्हणून पिकांवर देशी दारू शिंपडतात. शेतकऱ्यांनी सांगितले की, देशी दारू पाण्यात मिसळून फवारणी मशीनद्वारे फवारली जाते. यातून कीटक आणि माइट्स मरतात. रासायनिक कीटकनाशकांच्या फवारणीमुळे आपल्या आरोग्यावरही परिणाम होत असल्याचे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे. कीटकनाशकाची फवारणी करणाऱ्या व्यक्तीच्या डोळ्यात जळजळ सुरू होते. तसेच डोके दुखत आहे. काही वेळा शेतकरी आजारीही पडतात. पण देशी दारूची अशी कोणतीही अडचण नाही. 20 लिटर पाण्यात 10 मिली देशी दारू मिसळली जाते.
त्याच वेळी काही स्थानिक शेतकरी देसी दारू हे एक प्रकारचे सेंद्रिय औषध असल्याचे मानतात. हे रासायनिक कीटकनाशकांपेक्षा खूपच स्वस्त आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांचा शेतीचा खर्च कमी होतो. स्थानिक शेतकरी पंकज यांनी सांगितले की, एक एकर जमिनीवर 500 मिली देशी दारूची फवारणी केली जाते. 20 लिटर पाण्यात 100 मिली देशी दारू मिसळून झाडांवर फवारणी केली जाते. त्याचबरोबर ज्येष्ठ कृषी शास्त्रज्ञ के के मिश्रा सांगतात की, उन्हाळी मूग पिकावर अल्कोहोल फवारणी करण्याची गरज नाही. यातून पिकाला कोणताही फायदा होणार नसून, केवळ दुष्परिणाम होऊ शकतात. अशा परिस्थितीत पिकांचे उत्पादन वाढण्याऐवजी घटू शकते.
