लैं गिक संबंधांबद्दलची इच्छा कमी होणे, म्हणजेच ‘आता इच्छा होत नाही’ असे म्हणणे, अनेक महिलांसाठी एक सामान्य अनुभव असू शकतो. या बदलांमागे शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक अशा विविध कारणांचा समावेश असतो.
या कारणांना समजून घेणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून या परिस्थितीत योग्य उपाय शोधता येतील. महिलांच्या लैंगिकतेतील बदलांमागची काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
शारीरिक कारणे:
हार्मोनल बदल: महिलांच्या शरीरातील इस्ट्रोजेन (Estrogen) आणि टेस्टोस्टेरॉन (Testosterone) यांसारख्या सेक्स हार्मोन्सच्या पातळीत बदल झाल्यास लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
मेनोपॉज (Menopause): रजोनिवृत्तीच्या काळात इस्ट्रोजेनची पातळी घटते, ज्यामुळे योनीतील कोरडेपणा, वेदना आणि लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
गर्भधारणा आणि स्तनपान: गर्भधारणेदरम्यान आणि बाळंतपणानंतर हार्मोन्समध्ये मोठे बदल होतात. या काळात थकवा आणि शारीरिक बदलांमुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
हार्मोनल गर्भनिरोधक: काही प्रकारच्या गर्भनिरोधक गोळ्यांमुळे देखील लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
शारीरिक आजार: काही वैद्यकीय परिस्थिती आणि आजार लैंगिक इच्छेवर परिणाम करू शकतात.
मधुमेह (Diabetes), हृदयविकार (Heart Disease), कर्करोग (Cancer), किडनीचे आजार (Kidney Disease) आणि मल्टिपल स्क्लेरोसिस (Multiple Sclerosis) यांसारख्या गंभीर आजारांमुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
क्रोनिक वेदना (Chronic Pain): सततच्या वेदनांमुळे लैंगिक संबंधांमध्ये रस कमी होऊ शकतो.
औषधे: काही विशिष्ट औषधांचे दुष्परिणाम म्हणून लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
उदासीनता (Depression) आणि चिंता (Anxiety) यांसाठी वापरली जाणारी काही औषधे (SSRIs).
उच्च रक्तदाबाची (High Blood Pressure) औषधे.
काही प्रकारची वेदनाशामक औषधे.
शारीरिक थकवा: अपुरी झोप आणि सततच्या शारीरिक श्रमामुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
मानसिक कारणे:
तणाव आणि चिंता: कामाचा ताण, कौटुंबिक समस्या किंवा आर्थिक विवंचना यांसारख्या कारणांमुळे निर्माण होणारा तणाव लैंगिक इच्छेवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो.
उदासीनता आणि चिंता: नैराश्य आणि सततची चिंता लैंगिक संबंधांमध्ये रस कमी करू शकते.
आत्मविश्वास आणि शरीराची प्रतिमा: स्वतःच्या शरीराबाबत नकारात्मक विचार असणे किंवा आत्मविश्वास कमी असणे लैंगिक इच्छेवर परिणाम करू शकते.
माजी लैंगिक आघात: भूतकाळातील लैंगिक शोषण किंवा नकारात्मक अनुभवामुळे लैंगिक संबंधांबद्दल नकारात्मक भावना निर्माण होऊ शकतात.
मानसिक आरोग्य समस्या: काही मानसिक आरोग्य समस्या, जसे की पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डर (PTSD), लैंगिक इच्छेवर परिणाम करू शकतात.
सामाजिक आणि भावनिक कारणे:
जोडीदारासोबतचे संबंध: नात्यातील समस्या, भांडणे, संवाद नसणे किंवा भावनिक जवळीकीचा अभाव लैंगिक इच्छेवर परिणाम करू शकतो.
लैंगिक शिक्षण आणि माहितीचा अभाव: लैंगिकतेबद्दल योग्य माहिती नसल्यास किंवा नकारात्मक दृष्टिकोन असल्यास लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
सांस्कृतिक आणि धार्मिक बंधने: काही सामाजिक आणि धार्मिक मान्यतांमुळे लैंगिकतेबद्दल नकारात्मक भावना निर्माण होऊ शकतात.
वेळेचा अभाव आणि प्राथमिकता: दैनंदिन जीवनातील धावपळीमुळे आणि इतर जबाबदाऱ्यांमुळे लैंगिक संबंधांना पुरेसा वेळ न देणे किंवा त्याला कमी महत्त्व देणे.
जीवनशैलीतील बदल:
असंतुलित आहार: योग्य पोषण न मिळाल्यास शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो, ज्यामुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
व्यायामाचा अभाव: नियमित व्यायामामुळे रक्तप्रवाह सुधारतो आणि ऊर्जा वाढते, ज्यामुळे लैंगिक इच्छा वाढू शकते. व्यायामाचा अभाव लैंगिक इच्छेवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो.
धुम्रपान आणि मद्यपान: या सवयींमुळे रक्तवाहिन्यांवर आणि हार्मोन्सवर नकारात्मक परिणाम होतो, ज्यामुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
‘आता इच्छा होत नाही’ असे वाटणे ही एक गुंतागुंतीची समस्या असू शकते आणि तिची अनेक कारणे असू शकतात. जर तुम्हाला या बदलांमुळे त्रास होत असेल, तर डॉक्टर किंवा लैंगिक आरोग्य तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे. ते तुमच्या परिस्थितीचे योग्य मूल्यांकन करून योग्य मार्गदर्शन आणि उपचार देऊ शकतील. तसेच, आपल्या जोडीदारासोबत मनमोकळी चर्चा करणे आणि आपल्या भावना व्यक्त करणे देखील महत्त्वाचे आहे.
