प्राचीन मंदिराच्या जमिनीवर रोहिंग्या, बांगलादेशींचा कब्जा; घुसखोरांना घर बांधण्यासाठी परदेशातून मदत

भारताचा शेजारी देश नेपाळमधून लँड जिहादचे प्रकरण समोर आले आहे. मोहतारी जिल्ह्यात हिंदू संघटनांनी घुसखोरांवर प्राचीन मंदिर ताब्यात घेण्याचा कट रचल्याचा आरोप केला आहे. मंदिराचे नाव लक्ष्मीनारायण मठ असून आजूबाजूचे लोक मठियानी मठ या नावाने ओळखतात.

नेपाळमधील सर्वात मोठा मठ असे म्हटले जाणारे हे मंदिर शेकडो वर्षे जुने आहे.

रोहिंग्या, बांगलादेशींनी मंदिराच्या जमिनीवर तात्पुरत्या झोपड्या उभारण्याचा कट रचला आणि नंतर त्यांना आग लावली, असे सांगण्यात येत आहे. परिसरात राहणाऱ्या काही हिंदू कुटुंबांच्या घरांनाही आगीचा फटका बसला आहे. आता तेथे कायमस्वरूपी बांधकाम करण्याची तयारी सुरू आहे. नेपाळ आणि परदेशातील अनेक इस्लामिक संघटना या बांधकामासाठी पैसे देत आहेत. विरोधानंतर नेपाळी प्रशासनाने सध्या ही प्रक्रिया थांबवली आहे.

मथियानी मठ हे केवळ महोत्तरीमध्येच नाही तर नेपाळ आणि भारताच्या संपूर्ण सीमावर्ती जिल्ह्यांमध्ये राहणाऱ्या हिंदूंचे मुख्य श्रद्धास्थान आहे. हे मंदिर हजारो चौरस मीटरमध्ये पसरले आहे. मंदिराच्या आत एक गुरुकुल देखील आहे ज्यामध्ये जगभरातील शेकडो विद्यार्थी संस्कृत आणि सनातन पद्धतीने शिक्षण घेतात. या मठात नेपाळमधील पहिले गुरुकुल स्थापन झाल्याचे मानले जाते. मठात गोठाही आहे. दरवर्षी लाखो हिंदू येथे परिक्रमा आणि जत्रेत सहभागी होतात.

महोत्तरीतील मथियानी नगरपालिकेत बांधलेल्या या मठाच्या आजूबाजूला बांगलादेशी आणि रोहिंग्यांची लोकसंख्या हळूहळू वाढली आहे. सुमारे २० वर्षांपूर्वी मंदिराच्या मोकळ्या जागेवर घुसखोरांनी तात्पुरत्या झोपड्या बांधल्या. सुरुवातीला काही घुसखोर कुटुंबे येथे तंबूत राहू लागली, काही काळानंतर वसाहतीतील घुसखोरांनीनी तंबूऐवजी झोपड्या उभ्या केल्या आणि तीच जागा आपला तळ म्हणून घोषित केली. येथे भंगार इत्यादींचे काम सुरू झाले जे पुढे भाजीपाला व फळांच्या व्यवसायापर्यंत विस्तारले.

मंदिर प्रशासनाने या घुसखोरांना सुमारे वर्षभरापूर्वी जमीन रिकामी करण्याची नोटीस दिली होती, परंतु त्यावर कोणताही परिणाम झाला नाही. काही राजकीय पक्षांनीही घुसखोरांना संरक्षण दिल्याचा आरोप आहे. या परिसरात चोरी, तस्करीसारख्या घटनाही वाढल्या आहेत. एप्रिल २०२४ मध्ये घुसखोरांच्या या झोपडपट्टीत संशयास्पद आग लागली होती. आगीत सर्व ८० झोपड्या जळून खाक झाल्या. यात कोणतीही जीवितहानी झाली नाही.

एका कुटुंबाच्या घरात अंडी उकळताना लागलेल्या आगीने संपूर्ण वसाहतीला वेढले असल्याचे सांगण्यात आले. मात्र, स्थानिकांनी आग लावणे हे षडयंत्र होत, असा आरोप केला आहे. रोहिंग्या, बांगलादेशी आणि इतर देशातील घुसखोरांना नेपाळचे नागरिक सिद्ध करण्याचा हा डाव असल्याचा आरोप केला जात आहे. अल्पावधीतच नेपाळ आणि इतर देशांतील गट या वस्तीजवळ जमू लागले. सोशल मीडियावर वसाहतीतील कुटुंबाना मदतीचे आवाहन सुरू झाले. या मदतीतील पहिली मागणी ८० हून अधिक कुटुंबांना कायमस्वरूपी घरे देण्याची होती. काही नेपाळी पक्षांनी ही मागणी सरकारपर्यंत पोहोचवण्यास सुरुवात केली, ज्यामध्ये डावे पक्ष प्रमुख आहेत.

काही दिवसांतच कोट्यवधी रुपये जमा झाल्याचे आम्हाला सांगण्यात आले. मंदिराच्या जमिनीवर अनुदानासाठी गर्दी जमू लागली. या अनुदानात कपडे, रेशन आदी मुख्य होते. नेपाळमधील अनेक गटांनी गावोगाव रॅली काढण्यास सुरुवात केली. या रॅलीत मंदिराच्या जमिनीवर जाळपोळ झालेल्या सर्व घुसखोरांना कायमस्वरूपी घरे देण्याची मागणी करणारे बॅनर अग्रभागी होते. कायमस्वरूपी बांधकामाचा आवाज येत असल्याचे पाहून मंदिर व्यवस्थापनाने नेपाळ प्रशासनाला आपली जमीन वाचविण्याचे आवाहन केले. तथापि, या विनंतीचा नेपाळच्या प्रशासनावर कोणताही परिणाम झाला नाही.

अखेर हिंदू संघटनांनी या प्रकरणात हस्तक्षेप केला. मे २०२४ पासून हिंदू सम्राट सेना आणि इतर अनेक गटांनी या अतिक्रमण कटाच्या विरोधात गावोगावी आणि शहरातून शहरापर्यंत मोहिमा सुरू केल्या. सोशल मीडियावरही लोकांना संभाव्य कटाची जाणीव करून देण्यात आली. नेपाळ सरकार आणि स्थानिक प्रशासनाला निवेदनही देण्यात आले असून, मंदिराच्या जमिनीवर अतिक्रमण झाल्यास आंदोलन करण्यात येईल, असा इशारा दिला आहे. दोन्ही बाजूंमधील वाढता तणाव पाहून नेपाळ सरकारने पक्की घर बांधण्याचे काम थांबवले आहे.