शनि ग्रहाची माहिती

आपल्या सौरमंडल मध्ये सूर्यापासून सहाव्या क्रमांकावर असणारा शनि ग्रह आपल्या सूर्यमालिकेतील दुसरा हा सर्वात मोठा ग्रह आहे. हा ग्रह पृथ्वीपेक्षा नऊ पटीने मोठा आहे आणि याचे घनत्व पृथ्वीपेक्षा 8 टक्क्यांनी जास्त आहे शनि ग्रह पृथ्वीपेक्षा 95 पटीने मोठा आहे.

शनि ग्रह हा वायुरूपनी बनलेला ग्रह आहे तसेच याला हिंदी मध्ये गॅस दानव असेसुद्धा म्हटले जाते शनि ग्रहाचे खगोलीय चिन्ह h आहे.

शनि ग्रहाचा फोटो “कॅसिनी उपग्रह” द्वारे घेतला गेलेला आहे. विकिपीडिया वर असलेला हा फोटो शनि ग्रहाची खरी माहिती देतो या फोटोमध्ये शनि ग्रहाची वास्तविकता कशी आहे आणि शनि ग्रहाचा रंग कोणता आहे याचे वर्णन केले गेलेले आहे.

शनि हा ग्रह मुख्यता लोखंड निकेल आणि (सिलिकॉन आणि ऑक्सिजन मिश्रित) दगडा पासून बनलेला आहे. शनि ग्रहा एक वायू रुपी असलेला ग्रह आहे या ग्रहावर हायड्रोजन आणि हेलिअमच्या चे प्रमाण खूप आहे.

शनी ग्रहावर अमोनिया क्रिस्टल चे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात असल्यामुळे या ग्रहाला थोडासा पिवळा रंग प्राप्त झालेला आहे. विकिपीडियाच्या ऑफिशिअल वेबसाईट वर तुम्हाला शनि ग्रहाची ओरिजनल इमेज पाहिला मिळेल ही इमेज कैसिनो उपग्रहाद्वारे घेतली गेलेली आहे.

शनि ग्रहाबद्दल असे म्हटले जाते की शनी ग्रहावर हायड्रोजन असल्यामुळे तेथील विद्युत धारा शनि ग्रहाचे चुंबकीय क्षेत्र वाढवण्यास मदत करते पण हे चुंबकीय क्षेत्र पृथ्वीच्या मानाने खूप कमी आहे हे चुंबकीय क्षेत्र गुरु ग्रहाच्या जवळ-जवळ असल्यासारखे आहे असे काही शास्त्रज्ञांचे मत आहे.

शनि ग्रहावर हवेची गती एक 1800 km किलोमीटर प्रतितास पर्यंत आहे. जी गुरु ग्रह पेक्षा खूपच जास्त आहे पण नेपच्यून या ग्रह पेक्षा खूपच कमी आहे आपल्या सौरमालेतील मध्ये नेपच्यून या ग्रहावर हवेची गती सर्वात जास्त आहे असे काही शास्त्रज्ञांचे मत आहे.

शनि ग्रहाचे कडे

शनि ग्रहाला आपली एक विशिष्ट विलय प्रणाली आहे जी 9 मुख्य काड्यांनी बनलेली आहे आणि हे 9 कडे एकत्र मिळून चार कडे बनतात हे कडे हायड्रोजन हेलियम यासारख्या वायू पासून बनलेली आहे.

शनि ग्रहाच्या कड्यांमध्ये धूलिकण आणि दगडांचे तुकडे राग आणि meteorite यासारख्या गोष्टींचे प्रमाण मोठे आहे. त्यासोबत शनि ग्रहाच्या आकड्यांमध्ये बर्फाचे छोटे कण सुद्धा असलेले पहिला मिळालेले आहे.

शनि ग्रहाचे उपग्रह / शनी ग्रहाचे चंद्र Saturn’s Satellite / Saturn’s Moon

शनि या ग्रहाचे एकूण 62 चंद्र आहेत. त्यामध्ये सर्वात मोठा टायटन हा चंद्र आहे.

शनि ग्रहाच्या 62 चंद्रा पैकी टायटन हा शनि ग्रहाचा सर्वात मोठा वर चंद्र किंवा उपग्रह आहे. टायटन हा उपग्रह बुद्ध ग्रहापेक्षा थोडासा मोठा आहे.

नासा शनीच्या चंद्र टायटनवर मोहीम पाठवणार आहे जाणून घ्या का आहे ते विशेष?

नासाने शनीच्या चंद्र टायटनला ड्रॅगन फ्लाई मोहीम पाठवण्याचा निर्णय घेतला आहे. नासाने या मोहिमेची वैज्ञानिक उद्दिष्टे जाहीर केली आहेत. आपल्या सूर्यमालेतील ग्रहांपैकी शनीला सर्वाधिक चंद्र आहेत. सौर मंडळाच्या सर्व चंद्रांमध्ये शनीचे टायटन हे सर्वात वेगळे आहे. हा एकमेव चंद्र आहे ज्याला वातावरण आहे आणि त्याच्या पृष्ठभागावर तरलता देखील आढळते. इथले हवामान सुद्धा पृथ्वीसारखे आहे असे म्हटले जाते. इथे पाण्याऐवजी मिथेन पाऊस पडतो. परंतु शास्त्रज्ञांना हे जाणून घ्यायचे आहे की येथे जीवन आहे का. अशा अनेक प्रश्नांची उत्तरे देण्यासाठी, नासाने टायटनला ड्रॅगनफ्लाय मिशन पाठवण्याचे ठरवले आहे, ज्याचे ध्येय त्याने नुकतेच जाहीर केले.

1) नासाच्या ड्रॅगनफ्लाय मिशनमध्ये, 2030 पर्यंत एक रोटोक्राफ्ट पाठवले जाईल जे टायटनच्या पृष्ठभागाचे निरीक्षण करेल. नासाने प्लॅनेटरी सायन्स जर्नलमध्ये ‘ड्रॅगनफ्लाय टायटन रोटोक्राफ्ट रिलोकेटेबल लँडरसाठी सायन्स गोल आणि ऑब्जेक्टिव्हज’ नावाचा पेपर प्रकाशित केला आहे. त्याच्या ध्येयांमध्ये रासायनिक जैव हस्ताक्षरांचे संशोधन, टायटनच्या मिथेन चक्राचा अभ्यास, तेथील वातावरण आणि जीवनाच्या सुरुवातीच्या रसायनशास्त्राचा समावेश आहे.

2) या अभ्यासाचे सह-लेखक अॅलेक्स हेस म्हणतात की उत्तर शोधले जाणारे प्रश्न खूप विस्तृत आहेत. कारण टायटनच्या पृष्ठभागावर काय घडत आहे याची आपल्याला कल्पना नाही. नासाची कॅसिनी 13 वर्षांपासून शनीला प्रदक्षिणा घालत आहे, पण टायटनच्या मिथेनच्या जाड वातावरणामुळे त्याच्या पृष्ठभागाच्या पदार्थांविषयी माहिती मिळवणे शक्य झाले नाही. कॅसिनीच्या रडारने तेथील काही आकृत्यांविषयी माहिती दिली आहे, परंतु त्यांच्या रचनेबद्दल काहीही माहिती नाही.

3) हेस यांनी सांगितले आहे की टायटनच्या पृष्ठभागावर पसरलेले द्रव महासागर हे मिथेन किंवा इथेन किंवा बर्फाच्या घन पृष्ठभागाचे आणि कोणतेही सेंद्रिय घन पदार्थ आहेत की नाही हे आधी माहित नव्हते. 2005 मध्ये टायटनच्या पृष्ठभागावर उतरलेल्या ह्युजेन्सची रचना अशा प्रकारे करण्यात आली होती की ती त्याच्या घन पृष्ठभागावर तरंगू शकते आणि तेथे द्रव मिथेन किंवा इथेन महासागरातही तरंगू शकते. तिचे प्रयोग तेथील वातावरणासाठी अधिक होते कारण नंतर ते पृष्ठभागावर उतरण्यास सक्षम होईल की नाही याची खात्री नव्हती. पण ड्रॅगनफ्लाय मिशन पृष्ठभागाचा शोध घेईल.

4) संपूर्ण कारकीर्दीत केवळ टायटनवर काम केलेले हेस म्हणतात, मिशनमुळे टायटनच्या पृष्ठभागावर होणाऱ्या प्रक्रिया समजून घेण्यात मदत होईल. ड्रॅगनफ्लाय मिशनची चित्रे आतापर्यंत टायटनच्या पृष्ठभागाबद्दलच्या सर्व अनुमानांची पुष्टी करतील. त्यांना विशेषतः कॅसिनीच्या निरीक्षणांमधून उद्भवणाऱ्या प्रश्नांची उत्तरे शोधण्यात रस आहे, ज्यात तेथील पृष्ठभागाच्या प्रक्रिया आणि पृष्ठभागाच्या वातावरणातील परस्परसंवादाचा समावेश आहे.

5) ड्रॅगनफ्लाय संपूर्ण दिवस टायटनच्या एका ठिकाणी राहतील जे पृथ्वीच्या 16 दिवसांच्या बरोबरीचे आहे. या दरम्यान तो वैज्ञानिक प्रयोग आणि निरीक्षणे करेल आणि नंतर नवीन ठिकाणी उड्डाण करेल. मागील ठिकाणांच्या निरीक्षणाच्या आधारे, शास्त्रज्ञांचे पथक पुढील फ्लाइटमध्ये काय करेल हे ठरवेल. मंगळावर पाठवलेले रोव्हरही त्याच पद्धतीने काम करत आहे. टायटनचे गुरुत्वाकर्षण पृथ्वीच्या सप्तमांश आहे पण जाड वातावरण चारपट दाट आहे. यामुळे येथील परिस्थिती विमानांसाठी आदर्श बनते. येथील शांत वातावरण आणि पृथ्वीवरून हलके वारे ड्रॅगनफ्लायसाठी अधिक अनुकूल होतात.

6) नासाच्या या पेपरमध्ये प्रीबायोटिक केमिस्ट्रीशी संबंधित प्रश्नांवर अधिक भर देण्यात आला आहे. पृथ्वीच्या निर्मितीनंतर सुरुवातीला सापडलेल्या अनेक प्रीबायोटिक रासायनिक संयुगे टायटन्सच्या वातावरणात दर्शविली गेली आहेत. टेस पृथ्वीच्या दिशेने किती पुढे सरकली आहे हे हेसला जाणून घ्यायचे आहे. कारण टिनेटच्या वातावरणात पृथ्वीच्या प्रारंभीसारखे वातावरण होते. ड्रॅगनफ्लाय मिशनच्या रासायनिक बायोसिग्नेचरचा शोध बर्‍यापैकी व्यापक असेल. त्याच्या राहण्यायोग्यतेसह, जल-आधारित जीवनासह हायड्रोकार्बनच्या द्रव मोठ्या शरीरात जीवनाची चिन्हे देखील शोधली जातील.

शनि ची साडेसाती म्हणजे काय?

शनि या ग्रहाला हिंदू संस्कृतीमध्ये आणि परंपरेमध्ये खूप मोठे स्थान आहे त्यामुळे शनि या ग्रहाचा मनुष्य जीवनावर खूप मोठा प्रभाव पडतो.

समुद्र शास्त्र आणि लाल किताब यासारख्या धार्मिक पुस्तकांमध्ये शनि ग्रहाचा उल्लेख केला गेलेला आहे. तसेच शनि या ग्रहाला देवाची उपमा दिली गेलेली आहे तसेच शनि हा सूर्य देवतेचा पुत्र आहे अशी काही वर्णने धर्मग्रंथांमध्ये लिहिलेली आहेत.

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या कुंडलीमध्ये शनि विराजमान होतो तेव्हापासून त्याच्या आयुष्यामध्ये उथल-पुथल व्हायला सुरुवात होते त्याचे मानसिक शारीरिक आणि आर्थिक नुकसान होण्यास सुरुवात होते तेव्हा आपण म्हणतो की शनिची साडेसाती चालू झालेली आहे.

शनिची वक्रदृष्टी?

जेव्हा शनि एखाद्या व्यक्तीच्या कुंडलीमध्ये विराजमान होतो तेव्हा शनिची साडेसाती चालू झाली असा निष्कर्ष ज्योतिष काढतात. शनिची साडेसाती ही साडे सात वर्षांपर्यंत चालत असते त्यामुळे शनिची साडेसाती असे आपण म्हणतो. शनि जेव्हा एखाद्या व्यक्तीवर आपली वक्रदृष्टी टाकतो तेव्हा त्याचे नुकसान होण्यास सुरुवात होते असा त्यामागचा उद्देश आहे किंवा कल्पना आहे.

शनी या ग्रहाचे हिंदू धर्मामध्ये असलेले महत्त्व

शनि ग्रहाला देवाची उपमा दिली गेलेली आहे किंवा शनि ग्रहाला देवाचा दर्जा देण्यात आलेला आहे. हिंदू धर्मामध्ये शनि हा सूर्य देवाचा मुलगा आहे तसेच शनिची वक्रदृष्टी ज्या व्यक्तीवर पडते किंवा शनि ज्या व्यक्तीवर कोप करतो तेव्हा त्याचे नुकसान होईल सुरुवात होते. भारतामध्ये शनिदेवाला अशुभ मानले जाते किंवा शनिची वक्रदृष्टी आपल्यावर पडू नये म्हणून शनिदेवाला शांत करण्यासाठी पूजा केली जाते. म्हणूनच आतापर्यंत भारतामध्ये फक्त एकच शनि देवाचे मंदिर आहे. हे मंदिर शनि शिंगणापूर या नावाने ओळखले जाते.