चिंच आरोग्यदायी फायदे : यकृत आणि त्वचेसाठी फायदेशीर
चिंचेची आंबट-गोड चव कोणाला आवडत नाही! चिंच, कच्ची असो वा पिकलेली, त्याची चव अनोखी असते. आपल्यापैकी बहुतेकांनी आपल्या लहानपणी ते मीठ आणि मिरपूड घालून ते खाल्ले आहे. इतकेच नाही तर अनेक स्वादिष्ट पदार्थ आणि चटण्या बनवण्यासाठीही याचा वापर केला जातो. दक्षिण भारतीय जेवणात चिंचेशिवाय चव नाही.
चिंच हे एक आंबट-गोड फळ आहे ज्याचा उपयोग अनेक भारतीय आणि आफ्रिकन पाककृतींमध्ये केला जातो.फक्त स्वयंपाकातच नाही तर प्राचीन काळी या फळाचा रस सर्पदंश, मलेरिया, साखर, पोटदुखी, जुलाब, आमांश, ताप आणि इतर अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी याचा वापर केला जातो. चिंच हे असेच एक फळ आहे जे अनेक गुणांनी परिपूर्ण आहे. चला तर जाणून घेऊया चिंचेचे आरोग्यदायी फायदे. 1. यकृत:-शरीरात तीव्र दाह यकृत खराब करू शकते. एका संशोधनानुसार, संधिवात असलेल्या उंदरांना चिंचेच्या बियांचा रस दिला गेला. ज्यामुळे त्यांच्या यकृतातील ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी झाला. चिंचेच्या रसामध्ये असलेले सक्रिय प्रोसायनिडिन यकृताचे नुकसान कमी करण्यास मदत करते.
चिंचेचा रस ग्लूटाथिओन, टोटल थिओल्स, ग्लूटाथिओन पेरोक्सिडेस आणि रिडक्टेस सारख्या दाहक मार्करची पातळी कमी करत असल्याचे दिसून आले. चिंचेमध्ये आढळणारे तांबे, जस्त, मॅंगनीज, सेलेनियम आणि लोह यासारखी खनिजे शरीराला ऑक्सिडेटिव्ह तणावाशी लढण्यासाठी तयार करतात. अशाप्रकारे चिंचेचे नियमित सेवन तुमचे यकृत निरोगी ठेवण्यास उपयुक्त ठरते.
2. मृत त्वचा काढून टाकण्यास उपयुक्त:-चिंचेचा कोळ प्राचीन काळापासून त्वचेवर स्क्रब म्हणून वापरला जातो. यामध्ये असलेले अल्फा-हायड्रॉक्सिल अॅसिड त्वचेला गुळगुळीत आणि मुलायम बनवते. असे मानले जाते की चिंचेच्या कोळात त्वचेचा रंग उजळण्याचे गुणधर्म असतात. याबाबत अनेक संशोधने झाली आहेत. एका संशोधनात, 11 पुरुष स्वयंसेवकांवर चिंचेच्या बियांच्या रसाचा त्वचेच्या टोनवर परिणाम करण्यासाठी संशोधन करण्यात आले. चिंचेचा कोळ त्याच्या गालावर 12 दिवसातून दोनदा लावला जात असे. 12 दिवसांनंतर असे दिसून आले की त्वचेतील मेलेनिन आणि सेबमचे प्रमाण कमी झाले आहे. या बदलाचे कारण चिंचेमध्ये असलेले अँटी-ऑक्सिडंट पॉली-फिनॉल असल्याचे मानले जाते. हे संयुगे शरीरातील फ्री-रॅडिकल्स नष्ट करतात, जे मेलेनिन कमी करण्यास मदत करतात. यासोबतच त्वचेला गुळगुळीत करून मुलायमपणा येतो.
3. वजन कमी होते:-हृदय, यकृत, मूत्रपिंड आणि अनेक चयापचय विकारांसाठी लठ्ठपणा जबाबदार आहे. संशोधकांनी चिंचेचा वापर करून उंदरांमधील लठ्ठपणानावर त्याचा परिणाम यावर संशोधन केले आहे. चिंचेचा लगदा रक्ताच्या प्लाझ्मामध्ये असलेले खराब कोलेस्ट्रॉल (LDL) कमी करते आणि चांगले कोलेस्ट्रॉल (HDL) वाढवते. 50 मिग्रॅ/किलो चिंचेचा कोळ 10 आठवडे दिल्यावर उंदरांमध्ये लठ्ठपणाविरोधी गुणधर्म आढळून आले. त्यामुळे उंदरांचे वजनही कमी झाल्याचे दिसून आले. चिंचेच्या रसाने फॅटी ऍसिड सिंथेस (एफएएस) नावाच्या एन्झाइमची क्रिया कमी करण्यासाठी प्रभावी फायदे दर्शविले आहेत. एफएएस हे एक एन्झाइम आहे जे शरीरात ऍडिपोज टिश्यू तयार करण्यास मदत करते आणि लठ्ठपणा वाढवण्यासाठी जबाबदार असल्याचे मानले जाते.
4. पोटदुखी आणि बद्धकोष्ठता मध्ये फायदेशीर:-आजच्या युगात, आपल्यापैकी बहुतेकांना पोटाशी संबंधित कोणत्या ना कोणत्या समस्येचा सामना करावा लागतो. बद्धकोष्ठता, आम्लपित्त नंतर वेदनादायक पण सामान्य आहेत. चिंचेचा वापर पारंपारिकपणे रेचक म्हणून केला जातो कारण त्यात मॅलिक आणि टार्टरिक ऍसिड भरपूर प्रमाणात असतात. पोटॅशियम बिटाट्रेट देखील चिंचेमध्ये भरपूर आहे जे बद्धकोष्ठतामध्ये मदत करते. कमी करण्यास मदत करते केवळ भारतातच नाही, नायजेरियामध्ये ओल्या चिंचेचा वापर बद्धकोष्ठता नियंत्रित करण्यासाठी केला जातो. बद्धकोष्ठता आणि अतिसारामुळे अनेकदा पोटदुखी होते. चिंचेची साल आणि मुळांचा रस पोटशूळ दूर करण्यासाठी गुणकारी असल्याचे सिद्ध झाले आहे.
5. उच्च रक्तदाब आणि हृदययाचे आरोग्यदायी फायदे:-ह्रदयाच्या समस्याही आजच्या युगात सामान्य झाल्या आहेत. हृदयविकार वाढवण्यात रक्तदाब वाढण्याची मोठी भूमिका असते. चिंचेचे नियमित सेवन केल्याने रक्तदाब नियंत्रणात राहून हृदय निरोगी राहते. चिंचेच्या वाळलेल्या लगद्यामध्ये उच्चरक्तदाबविरोधी प्रभाव असल्याचे आढळून आले आहे. चिंचेचा लगदा 15 mg/kg शरीराच्या वजनाने डायस्टोलिक रक्तदाब कमी करतो. त्यांच्या रेणूंमध्ये असलेल्या दाहक-विरोधी प्रभावामुळे, एथेरोस्क्लेरोटिकच्या उपचारांमध्ये त्याच्या रसाचा वापर यशस्वी झाला आहे.
6. साखर आणि हायपरग्लेसेमिया कमी करण्यास मदत:-एका संशोधनानुसार, चिंचेमुळे साखरेचा त्रास असलेल्या उंदरांमध्ये रक्तातील साखरेची पातळी कमी होण्यास मदत होते. यामुळे, तीव्र हायपरग्लाइसेमिया असलेल्या उंदरांमध्ये त्याची पातळी तटस्थ केली जाऊ शकते.
साखरेचे एक महत्त्वाचे कारण म्हणजे स्वादुपिंडाच्या पेशींची जळजळ, विशेषत: इन्सुलिन तयार करणाऱ्या पेशी. चिंच TNF सारखी प्रक्षोभक रसायने तयार करू शकत असल्याने, ते स्वादुपिंडाचे दाहक नुकसान होण्यापासून संरक्षण करू शकते. चिंचेच्या बिया स्वादुपिंडाच्या बीटा पेशी पुन्हा निर्माण करू शकतात आणि मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये आवश्यक प्रमाणात इन्सुलिन तयार करू शकतात.
7. मलेरिया आणि इतर सूक्ष्मजीव रोगांवर उपचार करणे:-ताप बरा करण्यासाठी पारंपारिक औषधांमध्ये चिंचेचा वापर केला जातो. मलेरियापासून बचाव करण्यासाठीही चिंचेचा वापर केला जातो. यात अनेक अँटी-मायक्रोबियल गुणधर्म देखील आहेत. त्यात विषविरोधी गुणधर्म देखील आहेत. भारतात हे शतकानुशतके साप चावण्याच्या उपचारात वापरले जात आहे. त्याचा रस सूज, रक्तस्त्राव आणि रक्त गोठण्यास प्रतिबंध करतो. यासोबतच असे अनेक एन्झाइम्स आहेत जे शरीरातील विषाचा प्रभाव कमी करतात.
